Mefisto...diabeł czy anioł?

Komputery kieszonkowe prze¿ywaj± drug± m³odo¶æ. Od¿y³y dziêki nawigacji satelitarnej GPS i mobilnej komunikacji.

PDA czyli Personal Digital Assistant (ang. cyfrowy asystent osobisty), to ma³y, kieszonkowy komputer. Poniewa¿ jest du¿o mniejszy od laptopa i swobodnie mie¶ci siê w d³oni, nazywany jest równie¿ palmtopem (ang. palm - d³oñ, top - na wierzchu) lub handheldem. PDA maj± systemy operacyjne, zatem - podobnie jak w "klasycznych" komputerach - mo¿na w nich instalowaæ oprogramowanie. Wiêkszo¶æ wyposa¿ona jest w ekran dotykowy (patrz ramka na stronie 66) umo¿liwiaj±cy obs³ugê za pomoc± rysika, niektóre maj± tak¿e klawiaturê.

Pierwotnie g³ównym zadaniem palmtopa by³o gromadzenie i przechowywanie danych, które przydaj± siê poza domem lub miejscem pracy - adresów, telefonów, wa¿nych terminów i zadañ. Obecnie, prócz tych tradycyjnych zastosowañ, pojawi³y siê ca³kiem nowe i du¿o bardziej atrakcyjne.

PDA - da pogadaæ
Dziêki bezprzewodowej sieci internetowej WLAN (w zasiêgu tzw. hotspotów) mo¿na surfowaæ i odbieraæ pocztê. Gdy w pobli¿u nie ma hotspota, mo¿na PDA po³±czyæ przez bluetootha z komórk±. Wtedy palmtop bêdzie siê ³±czy³ z internetem dziêki transmisji GPRS/EDGE/UMTS obecnej tam, gdzie maj± zasiêg sieci komórkowe. Czyli praktycznie wszêdzie.

Najbardziej atrakcyjn± mo¿liwo¶æ komunikacji - darmowe rozmowy - da³ kieszonkowym komputerom rozwój telefonii internetowej, czyli protokó³ VoIP (Voice over IP). Wystarczy w PDA zainstalowaæ komunikator - np. Skype - i darmowe pogaduchy stan± siê faktem.

PDA bawi i uczy
PDA odtwarza pliki MP3. A na ekranie - jak w miniaturowym telewizorze - mo¿na ogl±daæ pliki wideo. I nie zawsze trzeba je trzymaæ w pamiêci podrêcznej: dziêki po³±czeniu WiFi z domowym komputerem da siê s³uchaæ muzyki i ogl±daæ filmy, korzystaj±c z transmisji strumieniowej. PDA mo¿e byæ przeno¶n± bibliotek± elektronicznych ksi±¿ek (przyk³adowe adres, sk±d mo¿na ¶ci±gaæ literaturê: www.ppc4you.com/ebook.cgi?category=History).

Zast±pi te¿ - dziêki podczerwieni i WiFi - liczne piloty zdalnego sterowania domowym sprzêtem. A nawet umo¿liwi kontrolowanie - na odleg³o¶æ, przez internet - komputera stacjonarnego w domu lub w pracy.

PDA wska¿e drogê
Kieszonkowy komputer to tak¿e wygodne urz±dzenie do nawigacji satelitarnej. Ta funkcja jest coraz bardziej popularna, nic wiêc dziwnego, ¿e producenci PDA wyposa¿aj± je od razu w modu³ GPS. Do modeli, które go nie maj±, mo¿na za kilkaset z³otych ten modu³ dokupiæ. Wskazówki d¼wiêkowe dotycz±ce trasy sprawi±, ¿e bêdziesz móg³ kierowaæ samochodem, nie odrywaj±c wzroku od drogi. Na miejscu nawigacja dostarczy informacji o hotelach, restauracjach, lotniskach i rozrywkach.

PDA czy SMARTFON?
Najnowocze¶niejsze telefony komórkowe doganiaj± mo¿liwo¶ciami kieszonkowe komputery. Mo¿e wiêc zamiast PDA wybraæ smartfon?

Tak - je¿eli priorytetem jest dla ciebie komunikacja i zawsze chcesz byæ online. W smartfonie uzyskasz dostêp do internetu w szybkim standardzie 3G, WLAN, funkcjonalne oprogramowanie do obs³ugi poczty i przegl±dania internetu, a tak¿e pakiet aplikacji biurowych. W niektórych modelach (np. Nokia E61) bêdziesz móg³ te¿ skorzystaæ z nawigacji satelitarnej, pod³±czaj±c zewnêtrzny modu³ GPS za pomoc± bluetooth. Je¶li tylko nie przeszkadza ci mniejszy ekran oraz (z uwagi na szybki postêp technologiczny) starzenie siê sprzêtu, smartfon to co¶ dla ciebie.

Ale je¶li zale¿y ci bardziej na mo¿liwo¶ciach rozbudowy, korzystaniu z dodatkowego oprogramowania, ogl±daniu filmów, s³uchaniu muzyki i nawigacji satelitarnej - postaw na PDA. Najpowa¿niejszym mankamentem jest wci±¿ zasilanie - bateria pozwala jedynie na 6-8 godzin pracy. Przy korzystaniu z nawigacji GPS, odtwarzaniu muzyki, filmów - ten czas gwa³townie siê kurczy.

Jest tak¿e trzecia droga - PDA plus komórka wyposa¿ona w szybk± transmisjê danych 3G. Dobry telefon mo¿na kupiæ u operatora ju¿ za z³otówkê, a atrakcyjny PDA za kilkaset z³otych. W efekcie masz w kieszeni ma³± zgrabn± komórkê do po³±czeñ g³osowych, a w teczce komfortowe narzêdzie do obs³ugi poczty, surfowania w internecie i tysi±ca innych rzeczy. W dodatku komórkê mo¿esz wymieniaæ dowolnie czêsto, a komputerek mo¿e ci s³u¿yæ przez lata, przechowuj±c najistotniejsze dane.

----------------------------------------------------------------------------------

Kupujemy palmtopa

Zanim wybierzesz konkretny model, warto zwróciæ uwagê na nastêpuj±ce podzespo³y:

Procesor Od kilku lat niemal wszystkie PDA s± wyposa¿one w procesory firmy Intel X-Scale, np.

- PXA250 - pierwsza edycja taktowana zegarem 200, 300 lub 400 MHz;

- PXA255 - poprawiona wersja, o takich samych czêstotliwo¶ciach taktowania;

- PXA261 oraz PXA263 - zmodyfikowane procesory PXA255 z wbudowanymi dodatkowo szybk± pamiêci± ROM Intel StrataFlash (16 MB oraz 32 MB);

- PXA270 - rodzina najnowszych uk³adów Intela taktowanych zegarami 312, 416, 520 oraz 624 MHz. Maj± technologiê Wireless MMX, która sprzêtowo wspomaga obs³ugiwanie aplikacji multimedialnych. Dodatkowo PXA270 wyposa¿ony jest w zaawansowany system oszczêdzania energii (Wireless Intel SpeedStep Technology), który dynamicznie dostosowuje czêstotliwo¶æ pracy zegara. Mo¿e zmniejszyæ prêdko¶æ nawet do 208, 156 oraz 104 MHz, co oczywi¶cie przek³ada siê na czas pracy urz±dzenia.

Od niedawna na rynku pojawi³y siê równie¿ PDA wyposa¿one w procesory Samsung i Texas Instruments, lecz wci±¿ przewaga Intela jest bardzo wyra¼na.

Pamiêæ. PDA wyposa¿one s± w pamiêæ ROM, która przechowuje system operacyjny i aplikacje (zazwyczaj 32-128 MB) oraz 16-64 MB pamiêci RAM przeznaczonej na aplikacje i dane wgrywane przez u¿ytkownika.

Je¿eli zamierzasz wykorzystywaæ PDA do nawigacji satelitarnej i innych rozbudowanych programów, bêdziesz potrzebowa³ dodatkowych kart pamiêci o pojemno¶ci rzêdu kilku lub nawet kilkunastu gigabajtów.

Ekran. Typowa wielko¶æ to 3,5 cala, choæ zdarzaj± siê wiêksze - 3,8 cala. Mniejsze (2,8") stosowane s± jedynie w smartfonach. Wiêkszo¶æ PDA wy¶wietla minimum 65 tys. barw. Warto równie¿ zwróciæ uwagê na rozdzielczo¶æ ekranu - im wiêksza, tym lepiej. Najczê¶ciej spotykana to 320 x 240 pikseli, choæ s± równie¿ urz±dzenia o rozdzielczo¶ci 640 x 480 punktów. Kolejnym istotnym elementem jest sposób pod¶wietlania ekranu, czyli równomierny rozk³ad ¶wiat³a zarówno w dzieñ, jak i w ciemnym pomieszczeniu.

Gniazda na karty rozszerzeñ. Jedna z najwa¿niejszych cech PDA. Dziêki nim mo¿esz zainstalowaæ karty pamiêci oraz dodatkowe wyposa¿enie - np. GPS, karty sieciowe, skanery kodów kreskowych, tunery TV, wyj¶cia TV itd. Najbardziej rozpowszechnione s± karty Compact Flash w wersjach CF1 i CF2. Innym standardem s± karty Secure Digital/Multimedia Card (SD/MMC). Niektóre urz±dzenia maj± gniazda PCMCIA stosowane w laptopach. Jest to najbardziej wszechstronne rozwi±zanie, poniewa¿ oprócz kart PCMCIA umo¿liwia stosowanie (za pomoc± adapterów) kart CF, MMC/SD, SmartMedia, a nawet MemoryStick. Optymalnym rozwi±zaniem wydaje siê PDA z podwójnymi gniazdami - MMC/SD oraz CompactFlash typu 2.

Akumulator. Stosowane obecnie ogniwa to baterie litowo-jonowe lub litowo-polimerowe, pozbawione tak zwanego efektu pamiêci, czyli utraty pojemno¶ci. Niektórzy producenci instaluj± tak¿e dodatkowe baterie, które podtrzymuj± ustawienia systemu w przypadku ca³kowitego roz³adowania g³ównego ogniwa. Baterie bêd±ce na wyposa¿eniu PDA posiadaj± zazwyczaj pojemno¶æ oko³o 1000 mAh, co zapewnia ci oko³o 6-8 godzin pracy.

---------------------------------------------------------------------------------------
Od Psiona do Newtona
W po³owie lat 80. pojawi³ siê Psion Organizer - protoplasta wspó³czesnych komputerów przeno¶nych. Przypomina³ zwyk³y kalkulator.



W 1989 r. powsta³ komputer przeno¶ny ATARI Portfolio wielko¶ci kasety VHS. Mia³ pe³n± klawiaturê, ekran o rozdzielczo¶ci 240 x 60 pikseli, procesor Intel 80C88 pracuj±cy z czêstotliwo¶ci± 4,77 MHz oraz: edytor tekstów, arkusz kalkulacyjny, ksi±¿kê teleadresow± i zegar z alarmem. Bardziej zaawansowany by³ Pocket PC wyposa¿ony w dwukrotnie szybszy procesor, wiêksz± pamiêæ (640 KB), ekran 640 x 200 pikseli i z³±cze PCMCIA do pod³±czenia modemu i karty sieciowej.



W 1993 r. Apple wprowadzi³ na rynek legendarnego Newtona (Original Message Pad) z procesorem ARM610 (20 MHz). Zamiast klawiatury mia³ ekran dotykowy umo¿liwiaj±cy rêczne pisanie, port podczerwieni, port szeregowy oraz z³±cze PCMCIA.



Pocz±tek lat 90. to okres dynamicznego rozwoju systemów operacyjnych do komputerów kieszonkowych - kierunek wyznacza³y Palm OS i Windows CE firmy Microsoft. Gdy Hewlett-Packard wyprodukowa³ w 1999 r. pierwszy palmtop z kolorowym wy¶wietlaczem - Jornada 420 - wydawa³o siê, ¿e triumfu kieszonkowych komputerów nic nie powstrzyma. Sta³o siê inaczej. Przeszkod± okaza³a siê komunikacja.

Co z tego, ¿e komputerek przechowywa³ dane, skoro nie móg³ siê nimi "podzieliæ" z telefonem? PDA popad³y w stagnacjê, a pa³eczkê przejê³y telefony komórkowe. Decyduj±ce by³o upowszechnienie systemu Symbian propagowanego przez Nokiê, dziêki któremu u¿ytkownicy zyskali mo¿liwo¶æ wgrywania programów, co zbli¿y³o smartfony do PDA. Komputery kieszonkowe uratowa³a komunikacja. Prze³omem by³o upowszechnienie nawigacji satelitarnej oraz dodanie nowych, atrakcyjnych funkcji - aparatu cyfrowego, odtwarzacza MP3, mo¿liwo¶ci odtwarzania filmów czy czytania e-booków i innych opcji.

Ekran dotykowy (ang. touch screen)
- to ekran, który reaguje na dotyk i zazwyczaj obs³ugiwany jest za pomoc± rysika. Najczê¶ciej stosowany jest w komputerach kieszonkowych, tabletach, monitorach, a nawet w zegarkach.

Funkcjonowanie ekranu dotykowego opiera siê na ró¿nych zasadach dzia³ania. W przypadku PDA najczê¶ciej stosowana jest technika, która wykorzystuje zmiany oporu elektrycznego pomiêdzy przezroczystymi elektrodami wtopionymi w ekran.

Zwyk³y wy¶wietlacz LCD po³±czony jest z czê¶ci± dotykow±, która zbudowana jest z dwóch przezroczystych elektrod. Elektrody sk³adaj± siê z cienkiej warstwy metalu naniesionej na podk³ad szklany i zewnêtrzn± warstwê folii poliestrowej. W stanie spoczynku elektrody izolowane s± przez siatkê, która pe³ni rolê separatora. Nacisk na zewnêtrzn± foliê powoduje zetkniêcie elektrod, które rejestrowane jest przez PDA.
Komunikacja. Oprócz standardowych po³±czeñ za pomoc± kabla (z³±cza USB, szeregowe i podczerwieñ) coraz czê¶ciej PDA wyposa¿ane s± w modu³y bluetooth oraz WLAN w standardzie 802.11 b/g. Urz±dzenie bez obs³ugi WLAN traci po³owê funkcjonalno¶ci - nie warto go kupowaæ. Niektóre modele posiadaj± te¿ wbudowane modu³y telefonii komórkowej GSM/GPRS.

Robert Kamiñski - LOGO.gazeta.pl
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • katkaras.opx.pl