Mefisto...diabeĹ czy anioĹ?
Święto Konstytucji 3 Maja
(właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja) – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Niektórzy uznają jednak konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą na świecie, a tym samym amerykańską za drugą i polsko-litewską za trzecią.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Konstytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał – z własnej inicjatywy, lub przekupiony przez zagraniczne siły, albo magnatów – mógł unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Konstytucja 3 maja miała wyprzeć istniejącą anarchię, popieraną przez część krajowych magnatów, na rzecz egalitarnej i demokratycznej monarchii konstytucyjnej. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
Przyjęcie Konstytucji 3 maja sprowokowało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podczas wojny w obronie konstytucji, Polska zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II została pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej, sprzymierzonej z konfederacją targowicką - spiskiem polskich magnatów przeciwnych reformom osłabiającym ich wpływy. Pomimo tej klęski i późniejszego II rozbioru Polski, Konstytucja 3 maja wpłynęła na późniejsze ruchy demokratyczne w świecie. Po utracie niepodległości w 1795, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była "ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny".
Dwa dni po uchwaleniu Konstytucji przez Sejm Wielki, 5 maja 1791 roku dzień 3 maja został uznany Świętem Konstytucji 3 Maja. Po III rozbiorze Polski, świętowanie zostało zakazane przez zaborców. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., Sejm Ustawodawczy ustanowił w kwietniu 1919 r. dzień 3 maja świętem narodowym II Rzeczypospolitej. Zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, obchodzone było tylko w 1945 r., gdyż z powodu antykomunistycznych demonstracji 3 maja w 1946 r. było zakazane, a w styczniu 1951 r. oficjalnie zdelegalizowane przez władze PRL. Po zmianie ustroju w 1989 r., Święto Konstytucji 3 Maja stało się od 1990 r. dniem wolnym od pracy i jest jednym z najważniejszych polskich świąt państwowych. W roku 2007 po raz pierwszy obchodzone było także na Litwie.
Konstytucja uchwalona 3 maja 1791 była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Została ustanowiona ustawą rządową, przyjętą przez Sejm w celu naprawy
systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wprowadziła zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Zniosła zgubne liberum veto, które dawało możliwość unieważnienia wszystkich przyjętych przez Sejm uchwał jednemu posłowi. W ten sposób każdy poseł, przekupiony przez magnatów lub obcych agentów, mógł blokować wszelkie reformy państwa, zmierzające do ukrócenia prywaty i anarchii. Wkrótce w obronie swych interesów, spisek przeciw Konstytucji zawiązali w Targowicy polscy magnaci, wspierani przez carycę Katrzynę Wielką, co skończyło się pierwszym rozbiorem Polski
1
2
3
4
1. Oryginalny manuskrypt Konstytucji 3 Maja
2. Sala Senatorska na Zamku Królewskim w Warszawie, miejsce uchwalenia konstytucji 3 maja
3. Medal wybity w 1791 z okazji uchwalenia konstytucji 3 maja
4. Konstytucja 3 Maja 1791 roku (obraz Jana Matejki, 1891)
Więcej na temat:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstytucja_3_maja
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl katkaras.opx.pl
(właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja) – uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Niektórzy uznają jednak konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą na świecie, a tym samym amerykańską za drugą i polsko-litewską za trzecią.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Konstytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał – z własnej inicjatywy, lub przekupiony przez zagraniczne siły, albo magnatów – mógł unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Konstytucja 3 maja miała wyprzeć istniejącą anarchię, popieraną przez część krajowych magnatów, na rzecz egalitarnej i demokratycznej monarchii konstytucyjnej. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
Przyjęcie Konstytucji 3 maja sprowokowało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podczas wojny w obronie konstytucji, Polska zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II została pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej, sprzymierzonej z konfederacją targowicką - spiskiem polskich magnatów przeciwnych reformom osłabiającym ich wpływy. Pomimo tej klęski i późniejszego II rozbioru Polski, Konstytucja 3 maja wpłynęła na późniejsze ruchy demokratyczne w świecie. Po utracie niepodległości w 1795, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była "ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny".
Dwa dni po uchwaleniu Konstytucji przez Sejm Wielki, 5 maja 1791 roku dzień 3 maja został uznany Świętem Konstytucji 3 Maja. Po III rozbiorze Polski, świętowanie zostało zakazane przez zaborców. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., Sejm Ustawodawczy ustanowił w kwietniu 1919 r. dzień 3 maja świętem narodowym II Rzeczypospolitej. Zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, obchodzone było tylko w 1945 r., gdyż z powodu antykomunistycznych demonstracji 3 maja w 1946 r. było zakazane, a w styczniu 1951 r. oficjalnie zdelegalizowane przez władze PRL. Po zmianie ustroju w 1989 r., Święto Konstytucji 3 Maja stało się od 1990 r. dniem wolnym od pracy i jest jednym z najważniejszych polskich świąt państwowych. W roku 2007 po raz pierwszy obchodzone było także na Litwie.
Konstytucja uchwalona 3 maja 1791 była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. Została ustanowiona ustawą rządową, przyjętą przez Sejm w celu naprawy
systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wprowadziła zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Zniosła zgubne liberum veto, które dawało możliwość unieważnienia wszystkich przyjętych przez Sejm uchwał jednemu posłowi. W ten sposób każdy poseł, przekupiony przez magnatów lub obcych agentów, mógł blokować wszelkie reformy państwa, zmierzające do ukrócenia prywaty i anarchii. Wkrótce w obronie swych interesów, spisek przeciw Konstytucji zawiązali w Targowicy polscy magnaci, wspierani przez carycę Katrzynę Wielką, co skończyło się pierwszym rozbiorem Polski
1
2 3 41. Oryginalny manuskrypt Konstytucji 3 Maja
2. Sala Senatorska na Zamku Królewskim w Warszawie, miejsce uchwalenia konstytucji 3 maja
3. Medal wybity w 1791 z okazji uchwalenia konstytucji 3 maja
4. Konstytucja 3 Maja 1791 roku (obraz Jana Matejki, 1891)
Więcej na temat:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstytucja_3_maja
