Magnolia

Magnolia / Mag-no'li-a
scenariusz i reżyseria: Paul Thomas Anderson (USA 1999)

San Fernando Valley, Południowa Kalifornia, rok 1999. Jeden dzień z życia zwykłych ludzi: umierającego starca, jego młodszej od niego żony, jego pielęgniarza, telewizyjnego guru, policjanta na służbie, kilkuletniego zwycięzcy teleturniejów, byłego zwycięzcy teleturniejów, telewizyjnego showmana i prowadzącej ryzykowny tryb życia dziewczyny. Każda z tych postaci poszukuje akceptacji, miłości, wybaczenia, swego miejsca w życiu... Każda ma swój wątek, lecz wątki te przeplatają się, tworząc w sumie jedną mozaikową opowieść o mieszkańcach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych - o ich rozterkach, nadziejach, niepokojach, radościach i smutkach. Symultaniczny montaż na przemian komicznych, lirycznych i dramatycznych epizodów prowadzi do powstania obyczajowej panoramy współczesnej Ameryki: panoramy chwilami pełnej goryczy, ale nie pozbawionej ciepła, humoru, optymizmu i wiary w to, że ludzie - choć czasami błądzą - są z natury dobrzy. Przy tej okazji zostaje poruszonych wiele tematów, takich jak: stosunki między rodzicami a dziećmi, gniew i wybaczenie, samotność, świat w telewizji i świat rzeczywisty.
Kolejne epizody, niczym "odsłony" w teatrze, przybliżają nas do poszczególnych bohaterów, mówią nam coraz więcej i więcej o tym, co ich trapi, boli, napawa lękiem lub radością czy nadzieją.

Anderson po tym filmie miał powiedzieć, że lepszego filmu już nie nakręci i jak dotąd jestem skłonny tej opinii przyklasnąć.

Jest to obraz mocno zainspirowany „Na skróty” Altmana (swoich inspiracji twórczością Altmana Anderson w ogóle nie kryje): podobna jest mozaikowa konstrukcja, a nawet formuła nagłego i niespodziewanego zakończenia jest prawie żywcem przejęta z „Na skróty”. Można by powiedzieć więc, że Anderson stworzył obraz wtórny, zerżnął od Altmana i na tym zakończyć dyskusję.

A jednak "Magnolia" dość mocno modyfikuje pierwowzór, a nawet pod pewnymi względami go przerasta. Jest to film o bardziej spoistej narracji niż "Na skróty". Film Altmana nie stanowi tak jednolitej opowieści, historie poszczególnych bohaterów nie układają się w jedną historię; można nawet zaryzykować twierdzenie, że nie łączy ich nic więcej, jak specyficzna optyka i czarny humor autora - reżysera. Nie da się powiedzieć w jednym zdaniu, że „Na skróty” są filmem o tym i o tamtym. Jest mocno i życiowo o ludziach, ten film roztacza taką panoramę, po prostu.

Z „Magnolią” jest inaczej. Poszczególne historie mają swój jeden, wyraźniej zarysowany temat. Jest o życiu, o tym jakie ono jest ciężkie, ale nie beznadziejne. Wiele się tu mówi o stosunkach na linii rodzice - dzieci, o błędach wychowawczych, które mogą rzutować na całe późniejsze życie. To zresztą świetnie zawiera się w tytule filmu. Bo dlaczego „Magnolia” właśnie? Anderson zdaje się rozumieć pod tym tytułem to, że życie człowieka jest bardzo wrażliwe i kruche. Podobnie jak drzewo magnolii, które kwitnie już w kwietniu, a jej kwiaty są bardzo wrażliwe na mróz. Wystarczy tylko lekki przymrozek, a kwiaty się zmarnują... I takich historii, których bohaterowie noszą w sobie jakieś piętno przeszłości widzimy w filmie kilka.

Anderson stoi też za świetnie rozpisanym scenariuszem do filmu, niezwykle umiejętnie łączącym historie poszczególnych bohaterów i doskonale operującym napięciem (graficznie można by rzecz przedstawić w formie sinusoidy). Rewelacyjna jest praca kamery, jak i aktorstwo – praktycznie same gwiazdy kina. Choćby dla nich warto film obejrzeć. Jeśli miałbym wskazać jedną osobę, która zagrała najlepiej, to byłoby mi trudno wybrać, ale na pewno warto zwrócić tu baczniejszą uwagę na Toma Cruise’a. Sceny, w których stopniowo dochodzi do prawdy o sobie samym, jak stopniowo zrzuca kolejne maski, są naprawdę niesamowite (choć świetnych scen tu nie brakuje – choćby ta z chłopcem w trakcie teleturnieju).

Co jeszcze jest niezwykłego w tym filmie? Może to, że jeśli nawet przedstawia zbiór dość ciężkich, życiowych historii, to jednak po seansie jest się pełnym optymizmu i wiary w ludzi. Duża zasługa w tym mocno nietypowej i zaskakującej końcówki, która jest swego rodzaju zabawą z widzem, puszczaniem oka (w moim odczytaniu tak jest, ale myślę, że ma to swój sens). Formalnie rzecz biorąc jest to przejęta ze starożytnego teatru formuła deus ex machina, używana w momentach, gdy przedstawienie trwało zbyt długo bez widoków na koniec. Spoiler: Deszcz żab w filmie mają moc oczyszczającą. Towarzyszy mu pozytywne rozwiązanie sytuacji życiowych bohaterów. Jest bardzo optymistycznie - ludzie skłóceni wybaczają sobie, zagubieni znajdują swoją drogę, samotni wiążą się w pary itd. itp. Jest to zakończenie, na jakie każdy czeka, ale jest to też zakończenie mocno przewrotne (ciężko stwierdzić jednoznacznie czy happy end rzeczywiście tam występuje). W końcu jak często zdarza się, że z nieba lecą żaby?

Piękny film. I jeden z lepszych, jakie widziałem. Szczerze polecam każdemu, bo jest to najlżejszy, najbardziej komercyjny, a zarazem w mojej opinii najlepszy film Andersona. Kino może ciut bardziej wymagające skupienia, ale za zaangażowanie odpłaca z nawiązką. Tych, co jeszcze nie widzieli, chciałbym ostrzec, żeby nie zniechęcali się pierwszymi dwudziestoma minutami filmu. Natłok wydarzeń pochodzących z różnych historii jest tak duży, że ciężko początkowo się połapać o co chodzi, ale to na szczęście szybko mija. A później jest już tylko świetnie.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

katkaras.opx.pl