Mefisto...diabeł czy anioł?

Prze³om starego i nowego roku obchodzono na ¦l±sku równie¿ uroczy¶cie. Tak jest i obecnie. W ko¶cio³ach odbywaj± siê dziêkczynne nabo¿eñstwa. Szczególnie uroczyste s± ostatnie godziny Sylwestra. Gdy w ko¶ciele na „zakoñczenie roku” za¶piewaj±:

„Nie tak bystro p³ynie rzeka,

Jak nam prêdko czas ucieka”

niejeden rozczuli siê i ukradkiem wyciera ³zy. Na cmentarzach pal± siê znicze, ludzie odwiedzaj± groby bliskich, podobnie jak w wigilijny wieczór. Dzieñ Starego Roku wi±¿e te¿ zakazy i nakazy. Np. nie nale¿y pozostawiaæ susz±cego siê prania na strychu, ca³y dom musi byæ pozamiatany, naczynia pozmywane. Na Nowy Rok nie nale¿y pozostawiaæ brudów.

W starym roku nale¿y oddaæ wszelkie po¿yczki. ¯egnanie Starego i witanie Nowego Roku odbywa³o siê na ¦l±sku g³o¶no i weso³o. M³odzie¿ urz±dza³a figle i ¿arty, które przysparza³y gospodarzom nieraz k³opotów. Bywa³o, ¿e m³odzie¿ zaci±ga³a na dach ca³y wóz, bramy, p³ugi albo wywozi³a je w pole. Ch³opaki wynosili wrota podwórzowe, furtki. Zamalowywano okna wapnem, a bywa³o, ¿e smo³±. Ch³opcy dokazywali szczególnie tam, gdzie by³y panny. Nieraz psikusy wywo³ywa³y oburzenie, ale przyjête by³o, ¿e nie mo¿na siê gniewaæ i obra¿aæ. Zwyczaj robienia kawa³ów w noc sylwestrow± zachowa³ siê do dzi¶, lecz obecnie figle sta³y siê bardziej niewinne i mniej szkodliwe. Muzykanci, je¶li tacy we wsi byli, grali pod oknami gospodarzy, za co otrzymywali datki pieniê¿ne. Czêsto gospodarz wychodzi³ do grajków z gorzo³k±. Tote¿ zdarza³o siê, ¿e w Nowy Rok szukano instrumentów muzycznych, pogubionych w noc sylwestrow±. Do dzi¶ pozosta³ zwyczaj sk³adania ¿yczeñ z okazji Nowego Roku.

Inaczej obchodzono ¶wiêta i ca³y ten po¶wi±teczny okres na wsi, a inaczej w mie¶cie. Jednak wiele wspólnych elementów potwierdza ludowy, a nawet narodowy charakter tradycji, zwi±zanych z okresem Godów i Nowego Roku.
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • katkaras.opx.pl