Mefisto...diabeĹ czy anioĹ?
W założeniu spółki zgodnie z art. 15 ustawy mogą uczestniczyć spółki wymienione w art. 2 ust.1-4 rozporządzenia 2157/2001,a także spółka, która spełnia wymagania określone w art. 2 ust. 5 rozporządzenia 2157/2001.
Spółka europejska może zostać utworzona m.in. w drodze transgranicznej fuzji spółek akcyjnych, z których przynajmniej dwie podlegają prawu różnych państw członkowskich UE. Do procedury połączeniowej stosuje się przepisy rozporządzenia oraz, na podstawie zawartych w nim odesłań, odpowiednie przepisy krajowe. Rozporządzenie upoważnia jednak w art. 24 ust. 2 prawodawcę krajowego do wydania przepisów służących ochronie akcjonariuszy mniejszościowych, którzy wypowiedzieli się przeciwko połączeniu. Polski ustawodawca skorzystał z tego upoważnienia, przyznając tym akcjonariuszom roszczenie o wykup ich akcji, ograniczone jednakże do przypadku, w którym spółka europejska, tworzona w drodze połączenia, ma mieć siedzibę statutową poza terytorium Polski (art. 16-18 ustawy). Takie rozwiązanie legislacyjne uzasadnione jest zmianą sytuacji prawnej akcjonariusza, który nabył akcje spółki w zaufaniu, że jego prawa i obowiązki określać będzie polskie prawo spółek. Tymczasem po połączeniu, które z punktu widzenia akcjonariusza odpowiada de facto sytuacji, jaka miałaby miejsce w wyniku przeniesienia siedziby spółki do innego państwa członkowskiego, zakres jego praw i obowiązków regulować będzie obce prawo krajowe, gdyż problematyka ta nie jest uregulowana w rozporządzeniu, odsyłając w tym zakresie do prawa krajowego państwa siedziby SE (art. 9 ust. 1 lit. c (ii) rozporządzenia). Ponadto z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce z siedzibą za granicą łączyć się mogą znaczne utrudnienia, wynikające np. z konieczności uczestniczenia w walnym zgromadzeniu za granicą lub dochodzenia praw przed obcymi sądami. Zaznaczyć należy, że przyjęcie podobnego rozwiązania planowane jest w niemieckiej, austriackiej oraz duńskiej ustawie wprowadzającej SE.
Regulacje dotyczące wykupu akcji są wzorowane, z pewnymi wyjątkami, na przepisach art. 416 i 417 K.s.h. Prawo żądania wykupu przysługuje więc wyłącznie akcjonariuszom, którzy głosowali na walnym zgromadzeniu przeciwko uchwale, który to wymóg wynika już z art. 24 ust. 2 rozporządzenia. Wyceny akcji spółki, która nie jest spółką publiczną, dokonać ma biegły powołany przez sąd rejestrowy na wniosek zarządu spółki, co zapewnić ma jego bezstronność. Jednocześnie wycena dokonana przez takiego biegłego ma być ostateczna. W ustawie poszerzono krąg podmiotów, które mogą dokonać wykupu akcji, również o samą łączącą się spółkę, dzięki czemu możliwe będzie szybsze przeprowadzenie wykupu. Nabycie własnych akcji w takim przypadku wyraźnie dopuszcza art. 20 ust. 1 lit. d drugiej dyrektywy 77/91/WE o ochronie kapitału. W celu ochrony wierzycieli, przewiduje się jednak ustalenie górnej granicy dla nabycia własnych akcji (art. 18 ust. 2 ustawy).
Rozporządzenie upoważnia prawodawcę krajowego do wprowadzenia przepisu, umożliwiającego wyrażenie sprzeciwu, motywowanego wyłącznie interesem publicznym, wobec połączenia w celu utworzenia SE, przez określony organ państwowy (art. 19 rozporządzenia). Możliwość zgłoszenia sprzeciwu jest ograniczona do przypadku, gdy łącząca się spółka jest instytucją finansową w rozumieniu K.s.h., a tworzona SE ma mieć siedzibę statutową za granicą (art. 19 ustawy). Prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec połączenia przysługuje wówczas właściwemu organowi nadzoru. Od zgłoszonego sprzeciwu można złożyć skargę do sądu administracyjnego.
Uregulowane w rozporządzeniu postępowanie połączeniowe ma charakter dwuetapowy w tym znaczeniu, że pierwszy jego etap, obejmujący czynności dokonywane w łączącej się spółce, podlega kontroli w zakresie legalności przez właściwy organ w państwie jej siedziby, który po przeprowadzeniu kontroli wystawić ma odpowiednie zaświadczenie. Stanowi ono ostateczne i nieodwołalne potwierdzenie legalności postępowania oraz podstawę do jego kontynuacji w państwie członkowskim, w którym SE ma mieć siedzibę statutową. Rozporządzenie (art. 25, 68 ust. 2) nakłada na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia organu uprawnionego do przeprowadzenia kontroli i wystawienia zaświadczenia - może nim być sąd, notariusz albo organ administracyjny. W ustawie przyznano tę kompetencję sądowi rejestrowemu właściwemu dla łączącej się spółki, co uzasadnia okoliczność, że zgodnie z polskim prawem spółek sąd ten dokonuje kontroli legalności procesów połączeniowych przed dokonaniem ich rejestracji.
Wniosek o wystawienie zaświadczenia nie może zostać złożony przed upływem terminu przewidzianego w art. 509 § 2 K.s.h. dla zaskarżenia uchwały o połączeniu (art. 20 ust. 1 ustawy). Dopiero po upływie tego terminu możliwe jest bowiem stwierdzenie, czy i na jakiej podstawie uchwała ta została zaskarżona. Samo zaskarżenie uchwały nie powinno jednakże stanowić bezwzględnej przesłanki negatywnej dla złożenia wniosku i wystawienia zaświadczenia. Sąd rejestrowy może wydać przedmiotowe zaświadczenie, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że zaskarżenie uchwały na podstawie art. 422 lub 425 K.s.h. jest oczywiście bezzasadne. Ocena, czy przesłanka ta jest spełniona, należy do sądu rejestrowego. Uwzględniono także interesy skarżącego w przypadku, gdyby po wystawieniu zaświadczenia postępowanie toczące się przed sądem procesowym doprowadziło, wbrew ocenie dokonanej przez sąd rejestrowy, do uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały połączeniowej. Z uwagi na nieodwołalny charakter zaświadczenia, pzyznano akcjonariuszowi, który poniósł szkodę w wyniku dokonania wpisów na podstawie uchwały uznanej za nieważną lub uchylonej, roszczenia odszkodowawczego wobec powstałej SE, które nie wymaga udowodnienia winy (art. 20 ust. 3 ustawy).
W celu zapobiegnięcia wątpliwościom, jakie mogłyby powstać w praktyce co do charakteru postępowania mającego na celu wydanie zaświadczenia, ustawa przewiduje w tym względzie odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu rejestrowym (art. 20 ust. 4).
Jednym ze sposobów utworzenia SE jest przekształcenie się w nią spółki akcyjnej podlegającej wyłącznie prawu krajowemu. Zawarta w art. 37 rozporządzenia regulacja postępowania przekształceniowego zawiera jednak szereg luk, dla których usunięcia należy odwołać się, na podstawie art. 15 rozporządzenia, do polskiego prawa. W celu usunięcia mogących pojawić się w praktyce wątpliwości, jakie przepisy prawa polskiego powinny znaleźć tu subsydiarne zastosowanie, proponuje się określenie ich katalogu poprzez odpowiednie odesłanie do przepisów K.s.h. regulujących przekształcenia. Prawa i obowiązki korporacyjne akcjonariuszy SE z siedzibą w Polsce regulować będą polskie przepisy, znajdujące zastosowanie na podstawie odesłania z art. 9 ust. 1 lit c (ii) rozporządzenia.
W celu ułatwienia pracy sądom rejestrowym oraz przyspieszenia postępowania zmierzającego do rejestracji SE z siedzibą statutową w Polsce ustawa określa,w odniesieniu do każdego ze sposobów utworzenia SE, katalogu dokumentów, jakie należy przedłożyć sądowi rejestrowemu. Nie zwalnia to oczywiście z obowiązku dostarczenia dokumentów i danych, wymaganych do założenia spółki akcyjnej przez polskie prawo. Wynika to wyraźnie z art. 3 ustawy, zgodnie z którym SE podlega wpisowi do rejestru na zasadach określonych dla spółek akcyjnych, jeżeli ustawa o spółkach europejskich nie stanowi inaczej. Zgłoszenie SE celem wpisu do rejestru nastąpić powinno na urzędowym formularzu, którego wzór ustali Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia, wydanego na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 20 sierpnia 1937 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl katkaras.opx.pl
Spółka europejska może zostać utworzona m.in. w drodze transgranicznej fuzji spółek akcyjnych, z których przynajmniej dwie podlegają prawu różnych państw członkowskich UE. Do procedury połączeniowej stosuje się przepisy rozporządzenia oraz, na podstawie zawartych w nim odesłań, odpowiednie przepisy krajowe. Rozporządzenie upoważnia jednak w art. 24 ust. 2 prawodawcę krajowego do wydania przepisów służących ochronie akcjonariuszy mniejszościowych, którzy wypowiedzieli się przeciwko połączeniu. Polski ustawodawca skorzystał z tego upoważnienia, przyznając tym akcjonariuszom roszczenie o wykup ich akcji, ograniczone jednakże do przypadku, w którym spółka europejska, tworzona w drodze połączenia, ma mieć siedzibę statutową poza terytorium Polski (art. 16-18 ustawy). Takie rozwiązanie legislacyjne uzasadnione jest zmianą sytuacji prawnej akcjonariusza, który nabył akcje spółki w zaufaniu, że jego prawa i obowiązki określać będzie polskie prawo spółek. Tymczasem po połączeniu, które z punktu widzenia akcjonariusza odpowiada de facto sytuacji, jaka miałaby miejsce w wyniku przeniesienia siedziby spółki do innego państwa członkowskiego, zakres jego praw i obowiązków regulować będzie obce prawo krajowe, gdyż problematyka ta nie jest uregulowana w rozporządzeniu, odsyłając w tym zakresie do prawa krajowego państwa siedziby SE (art. 9 ust. 1 lit. c (ii) rozporządzenia). Ponadto z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce z siedzibą za granicą łączyć się mogą znaczne utrudnienia, wynikające np. z konieczności uczestniczenia w walnym zgromadzeniu za granicą lub dochodzenia praw przed obcymi sądami. Zaznaczyć należy, że przyjęcie podobnego rozwiązania planowane jest w niemieckiej, austriackiej oraz duńskiej ustawie wprowadzającej SE.
Regulacje dotyczące wykupu akcji są wzorowane, z pewnymi wyjątkami, na przepisach art. 416 i 417 K.s.h. Prawo żądania wykupu przysługuje więc wyłącznie akcjonariuszom, którzy głosowali na walnym zgromadzeniu przeciwko uchwale, który to wymóg wynika już z art. 24 ust. 2 rozporządzenia. Wyceny akcji spółki, która nie jest spółką publiczną, dokonać ma biegły powołany przez sąd rejestrowy na wniosek zarządu spółki, co zapewnić ma jego bezstronność. Jednocześnie wycena dokonana przez takiego biegłego ma być ostateczna. W ustawie poszerzono krąg podmiotów, które mogą dokonać wykupu akcji, również o samą łączącą się spółkę, dzięki czemu możliwe będzie szybsze przeprowadzenie wykupu. Nabycie własnych akcji w takim przypadku wyraźnie dopuszcza art. 20 ust. 1 lit. d drugiej dyrektywy 77/91/WE o ochronie kapitału. W celu ochrony wierzycieli, przewiduje się jednak ustalenie górnej granicy dla nabycia własnych akcji (art. 18 ust. 2 ustawy).
Rozporządzenie upoważnia prawodawcę krajowego do wprowadzenia przepisu, umożliwiającego wyrażenie sprzeciwu, motywowanego wyłącznie interesem publicznym, wobec połączenia w celu utworzenia SE, przez określony organ państwowy (art. 19 rozporządzenia). Możliwość zgłoszenia sprzeciwu jest ograniczona do przypadku, gdy łącząca się spółka jest instytucją finansową w rozumieniu K.s.h., a tworzona SE ma mieć siedzibę statutową za granicą (art. 19 ustawy). Prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec połączenia przysługuje wówczas właściwemu organowi nadzoru. Od zgłoszonego sprzeciwu można złożyć skargę do sądu administracyjnego.
Uregulowane w rozporządzeniu postępowanie połączeniowe ma charakter dwuetapowy w tym znaczeniu, że pierwszy jego etap, obejmujący czynności dokonywane w łączącej się spółce, podlega kontroli w zakresie legalności przez właściwy organ w państwie jej siedziby, który po przeprowadzeniu kontroli wystawić ma odpowiednie zaświadczenie. Stanowi ono ostateczne i nieodwołalne potwierdzenie legalności postępowania oraz podstawę do jego kontynuacji w państwie członkowskim, w którym SE ma mieć siedzibę statutową. Rozporządzenie (art. 25, 68 ust. 2) nakłada na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia organu uprawnionego do przeprowadzenia kontroli i wystawienia zaświadczenia - może nim być sąd, notariusz albo organ administracyjny. W ustawie przyznano tę kompetencję sądowi rejestrowemu właściwemu dla łączącej się spółki, co uzasadnia okoliczność, że zgodnie z polskim prawem spółek sąd ten dokonuje kontroli legalności procesów połączeniowych przed dokonaniem ich rejestracji.
Wniosek o wystawienie zaświadczenia nie może zostać złożony przed upływem terminu przewidzianego w art. 509 § 2 K.s.h. dla zaskarżenia uchwały o połączeniu (art. 20 ust. 1 ustawy). Dopiero po upływie tego terminu możliwe jest bowiem stwierdzenie, czy i na jakiej podstawie uchwała ta została zaskarżona. Samo zaskarżenie uchwały nie powinno jednakże stanowić bezwzględnej przesłanki negatywnej dla złożenia wniosku i wystawienia zaświadczenia. Sąd rejestrowy może wydać przedmiotowe zaświadczenie, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że zaskarżenie uchwały na podstawie art. 422 lub 425 K.s.h. jest oczywiście bezzasadne. Ocena, czy przesłanka ta jest spełniona, należy do sądu rejestrowego. Uwzględniono także interesy skarżącego w przypadku, gdyby po wystawieniu zaświadczenia postępowanie toczące się przed sądem procesowym doprowadziło, wbrew ocenie dokonanej przez sąd rejestrowy, do uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały połączeniowej. Z uwagi na nieodwołalny charakter zaświadczenia, pzyznano akcjonariuszowi, który poniósł szkodę w wyniku dokonania wpisów na podstawie uchwały uznanej za nieważną lub uchylonej, roszczenia odszkodowawczego wobec powstałej SE, które nie wymaga udowodnienia winy (art. 20 ust. 3 ustawy).
W celu zapobiegnięcia wątpliwościom, jakie mogłyby powstać w praktyce co do charakteru postępowania mającego na celu wydanie zaświadczenia, ustawa przewiduje w tym względzie odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu rejestrowym (art. 20 ust. 4).
Jednym ze sposobów utworzenia SE jest przekształcenie się w nią spółki akcyjnej podlegającej wyłącznie prawu krajowemu. Zawarta w art. 37 rozporządzenia regulacja postępowania przekształceniowego zawiera jednak szereg luk, dla których usunięcia należy odwołać się, na podstawie art. 15 rozporządzenia, do polskiego prawa. W celu usunięcia mogących pojawić się w praktyce wątpliwości, jakie przepisy prawa polskiego powinny znaleźć tu subsydiarne zastosowanie, proponuje się określenie ich katalogu poprzez odpowiednie odesłanie do przepisów K.s.h. regulujących przekształcenia. Prawa i obowiązki korporacyjne akcjonariuszy SE z siedzibą w Polsce regulować będą polskie przepisy, znajdujące zastosowanie na podstawie odesłania z art. 9 ust. 1 lit c (ii) rozporządzenia.
W celu ułatwienia pracy sądom rejestrowym oraz przyspieszenia postępowania zmierzającego do rejestracji SE z siedzibą statutową w Polsce ustawa określa,w odniesieniu do każdego ze sposobów utworzenia SE, katalogu dokumentów, jakie należy przedłożyć sądowi rejestrowemu. Nie zwalnia to oczywiście z obowiązku dostarczenia dokumentów i danych, wymaganych do założenia spółki akcyjnej przez polskie prawo. Wynika to wyraźnie z art. 3 ustawy, zgodnie z którym SE podlega wpisowi do rejestru na zasadach określonych dla spółek akcyjnych, jeżeli ustawa o spółkach europejskich nie stanowi inaczej. Zgłoszenie SE celem wpisu do rejestru nastąpić powinno na urzędowym formularzu, którego wzór ustali Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia, wydanego na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 20 sierpnia 1937 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.